Covid aşısı: 3. doz için randevu nasıl alınır, MHRS ve e-nabız sistemi nasıl çalışıyor?

Türkiye'de daha önce ağırlıklı olarak Çinli Sinovac şirketinin ürettiği CoronaVac aşısının yapıldığı sağlık çalışanları ve 50 yaş üstüne üçüncü doz aşı randevusu verilmeye 1 Temmuz itibarıyla başlandı.

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Bilim Kurulu toplantısının ardından yaptığı açıklamada, "Üçüncü doz aşının hangi aşı türü ile olduğunun herhangi bir kısıtlaması ya da önceliği yoktur. Vatandaşlarımız ve sağlık çalışanlarımız ilk iki dozda hangi aşıyı yaptırmış olurlarsa olsunlar üçüncü doz olarak istedikleri aşıyı olabilirler. Bu konuda tercih sizlere aittir" dedi.

Şu anda üçüncü doz aşı sırası gelenler, randevu alırken Sinovac ya da BioNTech aşıları arasında tercih yapabiliyor. Rusya'nın ürettiği Sputnik V aşılarının ilk teslimatı yapıldı ancak henüz aşılama programına dahil edilmiş değil.

Türkiye'de alınan bir başka kararla da iki doz aşı arasındaki süre sekiz haftadan dört haftaya düşürüldü.

Hem aşı randevusunu öne çekmek hem de üçüncü doz aşı randevusu almak için MHRS sitesinin ve e-Nabız uygulamasının kullanılması gerekiyor.

BioNTech'in de kullandığı mRNA aşıları hakkında neler biliniyor? Covid aşılarının en yaygın yan etkileri neler? Covid aşıları: Hangi ülke, kaç kişiyi aşıladı? Sputnik V aşısı hakkında neler biliniyor?

Türkiye'de kullanılan Çin aşısı CoronaVac hakkında neler biliniyor?

Sağlık Bakanlığı verilerine göre, 19 Haziran itibarıyla toplam yapılan doz sayısı 40 milyonu aştı. 26,5 milyon kişiye ilk dozu aşı yapılırken, bunların 14 milyonu ikinci doz aşısını da oldu.

Türkiye'de Çin üretimi Sinovac aşısıyla başlayan aşılama kampanyası BioNTech/Pfizer aşısıyla devam ediyor. Bu hafta içerisinde programa dahil edilmesi beklenen Rus üretimi Sputnik V aşılarının ilk teslimatı yapıldı. Sputnik V aşısının ne zaman programa dahil edileceği henüz bilinmiyor ancak bunun kısa bir süre içerisinde olması bekleniyor.

Ayrıca, Türkiye aşı programına hız kazandırmak için aile hekimlerinde de BioNTech aşılarının yapılması uygulaması başlattı.

MHRS ve e-Nabız'dan aşı randevusu nasıl alınıyor?

Aşı randevuları, Merkezi Hastane Randevu Sistemi (MHRS) ve e-Nabız üzerinden alınıyor.

Gösterilen yoğun ilgi nedeniyle bazı kullanıcılar sistemlerin geçici olarak çöktüğünü bildiriyor.

 

Merkezi Hekim Randevu Sistemi ya da kısa adı ile MHRS, aşı sırası gelen ve kriterlere uyan vatandaşların e-Nabız üzerinden eriştikleri ve aşı randevularını alabildikleri bir platform.

Sisteme hem MHRS'nin internet sitesi, hem de mobil uygulamasından ulaşılabiliyor. Randevu almak için üyelik gerekiyor. Üyelik bilgilerini girenler, kimlik numarası ve şifreleri ile hastane ve doktor seçimi yaparak aşı randevularını alabiliyor.

ALO182 hattından telefonla da aşı randevu almak mümkün.

Randevu bilgileri, e-Nabız ve cep telefonuna gönderilen kısa mesaj üzerinden kişiye bildiriliyor.

A**dım adım aşı randevusu**

Sağlık Bakanlığı, randevu almak ve aşı yaptırmak için sekiz aşamalı bir rehber yayımladı.

Buna göre;

Kişiler aşı randevusu alıp alamayacaklarını e-Nabız veya 2023'e mesaj atarak öğrenir Aşı sırası geldiyse MHRS uygulamasından randevu alınır Randevu bilgileri SMS olarak gönderilir ve randevu tarihinde aşının yapılacağı merkeze gidilir Burada sağlık personeli "Aşıla" adı verilen uygulama üzerinden gelen kişinin aşı randevusu olup olmadığını kontrol eder Uygulanacak aşının seri numarasını gösteren barkod uygulamaya okutulur ve aşı yapılır İkinci doz aşı randevusu alınır İkinci doz aşı randevusunun detayları kişiye ulaştırılır Dijital aşı kartları HES ve e-Nabız uygulamalarına eklenir

Sağlık Bakanlığı, aşı uygulama noktalarında kalabalık oluşmaması için, randevu saatinden 15 dakika önce gidilmesinin yeterli olduğunu belirtiyor ve maske kullanımına dikkat etmek konusunda uyarıyor.

Türkiye'de aşılama sırası nasıl**?**

1. AŞAMA: Belirlenen öncelik sıralamasına göre, 1. Aşama'da ilk olarak sağlık çalışanları, bakım evlerinde kalanlar ve 65 yaş üstü bireyler var.

Covid aşıları: Hangi ülke, kaç kişiyi aşıladı? Sırbistan: Avrupa'da aşı kampanyasındaki başarısıyla dikkat çeken ülke

 

2. AŞAMA: 2. Aşama'da öncelikli sektörler ile 50-64 yaş aralığında bireyler aşılanıyor.

Öncelikli sektörler arasında, gıda sektörü, eğitim sektörü ve taşımacılık da bulunuyor. Dolayısıyla öğretmenlerin ve marketlerde çalışanların aşılanmasının bu aşamada gerçekleşmesi bekleniyor.

3. AŞAMA: 3. Aşama'da, yaş aralığından bağımsız olarak kronik hastalığı bulunan kişilere aşı yapılacak. 18 yaş üstü bireylerin tamamına da 3. Aşama'nın B grubunda aşı yapılacak.

4. AŞAMA: 4. Aşama'da ise aşılanma sırası geldiği halde zamanında aşı yaptırmayanlara aşı yapılacak.

 

Aşı uygulama rehberi

Sağlık Bakanlığı "aşı uygulama rehberi" yayımladı ve aşı uygulamasının bazı detaylarını paylaştı.

Rehberde yer alan bilgiler şöyle:

Aşı tercihen sol koldan ve otururken yapılacak. İlk dozdan sonra ciddi alerjik reaksiyon yaşanırsa ikinci doz uygulanmayacak. 38 derece ve üzerinde ateşi olanların, henüz kesin tanı konulmamış akut hastalığı olanların ve epilepsi gibi kronik hastalıkların akut atakları sırasında olanların aşıları ertelenecek. '10 gün önce temaslı olan kişilere aşı yapılmayacak' İkinci bir talimata kadar hastalığı geçiren ya da aşıdan 10 gün önce temaslı olan kişilere aşı yapılmayacak. Virüs aşısıyla, grip, zatürre ve diğer rutin aşılar arasında en az iki hafta olması gerekiyor. Kızamıkçık, kabakulak ve suçiçeği gibi canlı aşılarda ise en az 4 hafta beklenecek. Kuduz ve tetanos aşısı ise zaman bırakmadan yapılabilir. Hamilelere 'ilk 3 ayda uygulanmaması' tercih edilecek Covid-19 hastalığını ağır geçirme riski yüksek olan hamileler, istedikleri takdirde aşı olabilecek. Ancak, hamileliğin ilk üç ayında aşı uygulanmaması tercih edilecek. Emziren anneler isterse aşı olabilir. Aşı olanlar 6 aya kadar takip edilecek Aşı olanlar 6 aya kadar takip edilecek. Aşı uygulanan bölgede ağrı/kızarıklık/şişlik, yorgunluk, baş ağrısı, gibi belirtiler sisteme girilecek. 6 aya kadar tat veya koku kaybı, yüz felci gibi nörolojik istenmeyen etkiler de kayıt altına alınacak. Yan etkilerle karşılaşanlar ne yapabilir?

Aşı sonrasında sık olarak karşılaşılabilecek durumlar ve bu hafif durumlara yönelik yaklaşımlar ise şöyle sıralanıyor:

Aşı uygulanan bölgede ağrı/şişlik/kızarıklık

Aşı uygulanan kol yüksekte olacak şekilde pozisyon vermek ve soğuk uygulama yapmak gerekiyor. (Örnek: Soğuk suyla ıslatılmış bir havlunun aşı yapılan bölgeye uygulanması. Bu sırada cilde doğrudan buz temas ettirilmesinden kaçınılmalı.)

Parasetamol içeren ağrı kesiciler kullanılabilir.

Yorgunluk

İstirahat etmek ve yeterli düzeyde sıvı almak gerekiyor.

Hafif ateş, titreme

İstirahat etmek, yeterli sıvı almak gerekiyor ve parasetamol içeren ağrı kesiciler kullanılabilir.

Baş ağrısı

Parasetamol içeren ağrı kesiciler kullanılabilir.

Kas/eklem ağrısı

İstirahat etmek, yeterli düzeyde sıvı almak gerekiyor. Parasetamol içeren ağrı kesiciler kullanılabilir.

Kusma, ishal

Beslenme ishal diyetine uygun olarak düzenlenebilir. Ağızdan sıvı ve gıda alınamayacak kadar kusma olması durumunda sıvı kaybı olduğunda sağlık kuruluşuna başvurmak tavsiye ediliyor